Wat is artificiële intelligentie?

In een vorig artikel hadden we het al over digitale assistenten zoals Siri, Alexa en Cortana die bijvoorbeeld je digitale agenda bijhouden, je favoriete muziek afspelen en je leven op allerhande manieren efficiënter maken. Een digitale assistent is een voorbeeld van artificiële intelligentie, maar het gaat nog veel verder dan dat.

AI (artificiële intelligentie) is een enorm uitgebreid wetenschappelijk domein waarin onderzocht wordt hoe computers, machines en apparaten zelfstandig problemen kunnen oplossen. Met behulp van ingewikkelde algoritmes verwerken de systemen gigantische hoeveelheden data om daaruit te leren en zo menselijke intelligentie te imiteren.

Artificiële intelligentie leert de menselijke intelligentie te imiteren.

Zo’n zelflerend algoritme kan patronen herkennen, en door te leren uit de eigen fouten, levert het achteraf een beter resultaat. Op dit moment zijn de meeste intelligente systemen nog maar gespecialiseerd in één taak, en ze zijn zich niet bewust van de taken die ze uitvoeren. Zo kunnen ze bijvoorbeeld wel een kat herkennen op een foto, maar ze beseffen zelf niet wat een kat precies is. Daarvoor moet AI nog verder ontwikkeld worden.

Waarschijnlijk maak jij ook al gebruik van AI in je dagelijkse leven, bijvoorbeeld met:

• Waze, een navigatie-app die de reisgegevens van jou en andere gebruikers inzet om de snelste route te berekenen,
• Online chatbots, soms word je op een website te woord gestaan door een chatbot die antwoorden kan formuleren op vaak gestelde vragen,
• Facebook, de manier waarop en welke berichten je te zien krijgt in je nieuwsoverzicht, ja hoor, daar is ook AI mee gemoeid.

Bedreiging voor de mensheid?

AI evolueert aan een razendsnel tempo. Daarom waarschuwen sommige experts voor de risico’s die het met zich meebrengt.

Zo kan het voor een stuk de controle van de mens wegnemen als er steeds meer beslissingen automatisch genomen worden. Daarom vreest men dat we op langere termijn onze kennis en initiatiefzin kwijtraken.

Daarnaast zijn het vooral grote bedrijven en overheden die inzetten op AI. Wat als ze alle data die de systemen vergaren gaan misbruiken en inzetten als een politiek wapen? Of als een oorlogswapen? Legers over de hele wereld hebben de afgelopen jaren hun investeringen in autonome technologie aanzienlijk verhoogd. Daarmee zouden ze wel eens wapens kunnen ontwikkelen die zichzelf besturen en kille, onmenselijke beslissingen kunnen nemen.

Andere experts voorspellen dan weer dat artificiële intelligentie veel jobs zal overnemen en dat er hierdoor een chaos in de samenleving zal ontstaan.

Of verrijking voor mensheid?

Gezondheidszorg

De overgrote meerderheid van experts in het domein zien de toekomst positiever in en verwachten grootse dingen van AI, vooral in de gezondheidszorg. Zo kan AI de levenskwaliteit en overlevingskansenverhogen van patiënten in de gezondheids- en ouderenzorg.

AI kan nu al beter dan ‘echte’ artsen longontstekingen detecteren en autisme voorspellen.

Intelligente software kan bijvoorbeeld net zo goed als artsen symptomen interpreteren en diagnoses stellen bij bepaalde aandoeningen. Volgens het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift IEEE Spectrum is AI vandaag zelfs al beter dan ‘echte’ artsen in staat om longontstekingen te diagnosticeren en autisme te voorspellen op basis van hersenscans.

Daarnaast kan AI je helpen om langer, veiliger en comfortabel thuis te blijven wonen. Slimme toestellen kunnen iemand verwittigen in noodsituaties, je eraan herinneren je medicijnen te nemen of zelfs detecteren wanneer je gevallen bent of wanneer je hartslag onregelmatig is.

Ogen voor blinden en slechtzienden

Verschillende bedrijven ontwikkelen software die beelden omschrijft aan blinden en slechtzienden met spraaktechnologie. Zo maakt de app ‘Lookout’ van Google handig gebruik van artificiële intelligentie: het enige wat de gebruiker moet doen, is z’n smartphone richten naar iets dat ie wilt zien, en de app vertelt welke personen, tekst of objecten zich voor de camera bevinden. In de eerste fase heeft Google de app beperkt uitgebracht in de VS om hem te blijven verbeteren op basis van feedback de gebruikers. (Foto: Google Play)

Ook Facebook en Instagram werken aan een tool die de inhoud van beelden herkent, zodat ook blinden en slechtzienden sociale media kunnen gebruiken.

Eerlijkere rechtspraak?

Juridische processen kunnen zeer traag en inefficiënt verlopen. Artificiële intelligentie zou hier een oplossing voor kunnen bieden en ook vandaag wordt het al ingezet. Zo berekenen algoritmes hoe groot de kans is dat iemand een misdrijf nog eens zal plegen en helpen ze rechters te beslissen of ze een borgtocht weigeren of aanvaarden.

Er zijn onvolkomenheden aan deze aanpak, omdat de software gevoed wordt door criminele feiten uit het verleden en op die manier zelf verbanden leert leggen die misschien niet altijd kloppen voor de persoon over wie een oordeel geveld moet worden. Toch kan AI ook een meerwaarde betekenen voor het gerecht: algoritmes worden bijvoorbeeld niet beïnvloed door een slechte nachtrust, aankomende verkiezingen of een voetbalwedstrijd die ze willen bijwonen, rechters wel.

Robocop

Politierobots waren een paar jaar geleden misschien nog sciencefiction, maar we zullen ze in de toekomst steeds vaker tegenkomen. Politierobots kunnen repetitief of saai werk overnemen, maar ze kunnen ook ingezet worden op gevaarlijke of moeilijk bereikbare plekken. Zo vergroten ze de veiligheid van zowel de burgers als de ‘echte’ politieagenten en vullen ze het groeiende tekort aan politieagenten op.

Verschillende politiekorpsen ter wereld maken al gebruik van robotica, en sinds dit jaar is de eerste robotagente in dienst in een korps in India. De KP-Bot, een vrouwelijke onderofficier, zit aan de balie in het politiebureau en begeleidt bezoekers naar de juiste afdelingen. Ze kan verbaal met mensen communiceren, klachten opnemen en informatie tonen op haar scherm.

Veel onderzoek nodig

Er zijn nog een heleboel andere toepassingen van artificiële intelligentie, maar het is duidelijk: AI biedt ons de mogelijkheid om enerzijds het werk efficiënter aan te pakken in verschillende bedrijfstakken en anderzijds om ons leven op allerhande manieren makkelijker te maken. Om de risico’s en knelpunten aan te pakken, is er nog veel onderzoek en tijd nodig om artificiële intelligentie een waardesysteem aan te leren en zelfs een gevoel voor empathie.

Om deze complexe technologie te ontwikkelen, en de systemen te controleren, onderhouden en blijven verbeteren, blijven er natuurlijk mensen nodig. AI zal sommige jobs overbodig maken, andere aanvullen, maar het zal er ook heel veel creëren.

Wij zijn alvast benieuwd wat de toekomst brengt! En jij?